16 levenslessen, 1 jaar na mijn kaakoperatie



Precies een jaar geleden werd ik zo wakker:

Het was het begin van een lange herstelperiode, waarin ik mezelf meer dan eens ben tegengekomen en nog beter heb leren kennen. Het leek me leuk een aantal van mijn lessen en ontdekkingen tijdens deze ervaring met jullie te delen:


  1. Accepteer wat je niet kunt veranderen.  Sommige dingen heb je niet onder controle. Pijn en ongemakken zijn irritant en kunnen je af en toe behoorlijk machteloos doen voelen, maar ertegen vechten en zelfmedelijden  kosten alleen maar meer energie en maken verdrietig. Waarom zou je je energie verspillen aan iets dat je niet onder controle hebt?
  2. Geniet van de kleine momenten. Focus je niet op de dingen die er missen en de dingen die je (tijdelijk) niet meer kunt, maar op de dingen die je wél kunt. Tuurlijk zul je af en toe mopperig zijn en alleen maar hunkeren naar alles wat je niet kunt, maar je kunt dan beter je aandacht verleggen. Luister bijvoorbeeld naar muziek, ga lekker buiten zitten en geniet van de geur van je pruttelende soepje of knuffels van je dierbaren.
  3. Elk leven kent ups en downs. Hoe goed of slecht je situatie ook is, het zal veranderen. Weet dus bij moeilijke periodes dat ook die voorbij gaan. Iedereen maakt wel eens een moeilijke periode door. 
  4. Volg je hart en doe wat jou energie geeft. Als je veel tijd hebt, leer je jezelf pas echt goed kennen. Ik kwam erachter wat mij echt energie geeft en motiveert: creativiteit, vrijheid en vernieuwing. Zo merkte ik dat ik enorm gelukkig en enthousiast werd van het bedenken van recepten, koken en schrijven. Luister eens naar je hart in plaats van je hoofd. 
  5. Je bent sterker dan je denkt, maar niemand kan fulltime sterk zijn. Je komt erachter hoe sterk je bent in situaties waarin je geen andere keuze hebt dan sterk zijn. Maar niemand kan fulltime sterk zijn, en dat is niet erg. Iedereen voelt zich wel eens hopeloos, onzeker, gespannen of bezorgd. 
  6. Durf hulp en steun te vragen. Niemand wil zich afhankelijk voelen van anderen, maar soms heb je gewoon wat hulp en steun nodig. Ook ik wil het liefst alles alleen oplossen, maar herstellen en veranderen kun je niet alleen.
  7. Liefde is het mooiste dat er is. Als het erop aankomt is liefde wat overblijft. Alle lieve berichtjes, bezoekjes, gebaren en cadeautjes heb ik enorm gewaardeerd. Volgens mij is er geen mooier gevoel op de wereld. 
  8. Je kunt niet iedereen tevreden stellen. Manage verwachtingen en geef duidelijk je wensen en grenzen aan, hoe moeilijk dat ook is. Je zult zien dat mensen je dan beter snappen en het heus niet het einde van de wereld is. 
  9. Humor en zelfspot maken moeilijke periodes lichter. Ik heb de afgelopen periode heel wat om mezelf, mijn frustraties en alle ongemakkelijke situaties gelachen, letterlijk als een boer met kiespijn. Waarom je ergeren, frustreren of schamen als je het kunt zien als een vorm van (leed)vermaak?
  10. Koester fijne herinneringen. Een andere manier om jezelf op te vrolijken is het ophalen van mooie herinneringen. Ik heb de afgelopen maanden alle foto’s van mijn reizen met mijn vriend opnieuw bekeken, waardoor ik dat gevoel van geluk en vrijheid echt herbeleefde.
  11. Je gezondheid is je meest waardevolle bezit. Je lichaam heeft voedzaam eten en beweging nodig, vooral in een herstelperiode. Ik probeerde het gezonde eten zo lekker mogelijk te maken, zodat ik het beter vol zou houden. Het werd een sport om elke dag een ander smakelijk en voedzaam vloeibaar gerecht te verzinnen. Daarnaast dwong ik mezelf te bewegen, al was het maar heel kort en had ik er de energie niet voor. Uiteindelijk helpt het je op de lange termijn. 
  12. Zelfvertrouwen zit van binnen. Of uiterlijke onzekerheden nu veranderen of niet, als je niet in jezelf gelooft straal je dat ook niet uit. Ik ben tot het uiterste gegaan met zware pillen tegen acné en de kaakoperatie heeft mijn uiterlijk natuurlijk ook flink veranderd, maar geloof me: je zelfvertrouwen veranderd heus niet vanzelf mee. Hoe corny het ook klinkt, dat zit toch echt van binnen.
  13. Houd altijd een doel voor ogen. Zorg er wel voor dat dit een realistisch doel is, waarvan je overtuigt en vastberaden bent. Een collega zei eens tegen me: je bent op weg naar Esther model 2.0. Ik bedacht me toen dat dit een zelfverzekerdere versie van mezelf zou zijn die zichzelf durft te zijn en haar passie volgt. Ik ben overtuigt dat ik dan gelukkiger ben. Dat motiveert me om oude denkbeelden los te laten en actie te ondernemen in de richting van deze new and improved versie van mezelf.
  14. Vier elke stap vooruit, hoe klein ook. Ik probeerde elke vooruitgang te vieren: de overgang van het drinken van gezeefd, vloeibaar eten uit een babydrinkbeker, naar drinken uit een glas, naar het eten van mijn eerste prutjes met een klein lepeltje tot het bijten in vast voedsel. Ook sta ik bewust stil bij iedere minuut die ik langer wandel of fiets en iedere keuze die ik maak die past bij mijn doel.
  15. Push het niet. De balans tussen uitdaging en ontspanning is key. Zoals mijn mondhygiënist het praktisch zei: “als je been gebroken is en je uit het gips mag, kun je ook niet meteen weer hardlopen”.  Ik ben van nature heel ongeduldig en wil al snel teveel. In plaats van te genieten van het proces, ga ik door tot ik er letterlijk bij neer val. Dit heeft te maken met mijn innerlijke  perfectionistje. Maar daar hoef je niet naar te luisteren.
  16. Gedachtes zijn geen feiten. Je brein genereert veel onzinnige gedachten vanuit angst, onzekerheid en ingesleten denkpatronen. Zo had ik gedachten als: ‘Wat als ik voor altijd zo warrig blijf en me nooit meer goed kan concentreren? Wat als het resultaat niet mooi is? Wat zullen ze op het werk wel niet van me denken? Onderdrukken van dat soort gedachten gaat niet, maar je kunt er wel voor kiezen er niets mee te doen.

Een half jaar na de kaakoperatie: beugelvrij terugkijken op mijn herstel

Mijn beugel is eruit, dikke doei, tot nooit meer ziens! Eindelijk weer eens goed mijn tanden poetsen en een schoon gevoel hebben, zelfs na het eten! Nooit meer etensrestjes tussen mijn beugel, nooit meer elastiekjes die mijn kaken strak op elkaar houden, nooit meer pijn aan mijn kiezen! :D


Waarom zou je dat doen?
Vaak krijg ik de vraag waarom ik mijn kaken heb laten opereren. Snap ik, wie gaat nou vrijwillig zijn kaken op 5 plaatsen laten breken? De afwijkingen van mijn gebit waren dusdanig dat een beugel alleen ze niet zou kunnen corrigeren. Ermee blijven rondlopen zou beschadiging, kaakgewrichtsklachten en een (verder) vernauwende luchtpijp tot gevolg hebben. Ik heb er zodoende dus ook nooit over getwijfeld, het was gewoon noodzakelijk. De ongemakken die ik heb ervaren (gedoe met zorgverzekeraar die weigert te vergoeden, zwelling, zenuwpijn, vloeibaar eten, gewichtsverlies, concentratieverlies, slapeloosheid, bijwerkingen van pijnstillers en noem maar op) wegen nog steeds niet op tegen het levenslange profijt dat ik nu van mijn gebit heb. Toch kan ik me heel goed voorstellen dat er mensen zijn die twijfelen over het wel of niet ondergaan van een kaakoperatie. Tegen hen zou ik zeggen: overweeg goed de voor- en nadelen. Bedenk wel dat de informatiefolder over het herstel na de kaakoperatie niet volledig is en (in mijn geval) ook zeker niet realistisch.

Kijk bijvoorbeeld eens naar deze zinnen uit de informatiefolder:
"Voor de meeste mensen geldt dat ze de eerste twee weken thuis rustig aan moeten doen, daarna kunt u de activiteiten op het werk en school weer hervatten. Rustig sporten is dan ook weer verantwoord."
"Meestal blijven de elastiekjes zes weken zitten. Spreken en eten is dan moeilijker."
Dit schept niet echt realistische verwachtingen. De kans dat je langer uit de running bent is groot. Tuurlijk, ieder persoon en elke operatie is anders, maar 1-2 maanden uit de running zijn en langzaam opbouwen is wat de meeste mensen doen. Je bent gewoon enorm futloos en moe. En ja, dat eten 'moeilijker' gaat zou ik zeker vervangen door de realiteit dat het gewoon niet gaat, laat staan mag voor 2 maanden.

Hoe verloopt zo'n kaakoperatie traject dan?
De operatie gebeurd altijd in combinatie met een plaatjesbeugel. Zelf heb ik 1 jaar de voorbehandeling met beugel gehad, toen de operatie en vervolgens een nabehandeling van een half jaar. Je beugel blijft al die tijd behouden en gaat er dus niet uit voor de operatie. De operatie vindt plaats onder narcose en duurt meerdere uren, afhankelijk van de afwijking. Bij mij duurde de operatie dik 5 uur. Op de dag van opname en de week ervoor wordt lichamelijk onderzoek gedaan. De nabehandeling start ongeveer na 2 maanden, in verband met herstel.

Doet het pijn?
Je hebt na de operatie uiteraard pijn in je kaak en keel, maar dat is met pijnstilling goed te bestrijden. Je kunt ook flinke last hebben van de druk op je kaken als je bijvoorbeeld ligt of in een auto zit. Rechtop slapen en de bestuurder zachtjes laten rijden helpt enigszins daartegen. De zwelling kan flink zijn en je kunt nabloedingen hebben, maar met flink koelen en het goed schoonhouden van de wond word dit al na 1 week beter. De eerste 2 maanden had ik last van de hechtingen, die trekken als je moet lachen of gapen. Over het algemeen vond ik de pijn wel meevallen, echter de zenuwpijn die ik kreeg toen mijn gevoel na een paar maanden begon terug te komen was andere koek. Dat is moeilijk te bestrijden met medicatie en kan het herstel enorm bemoeilijken. Gelukkig heb ik daar nu geen last meer van en heb ik alleen nog af en toe last van het gekraak van mijn kaken met eten.

Week 16 na de kaakoperatie

Het is inmiddels al dik drie maanden geleden dat mijn operatie heeft plaatsgevonden (meer daarover lees je op de pagina About). Eén ding is zeker: ik had nooit verwacht dat het herstel zo lang zou duren. Ondanks alles zou ik de operatie zo weer ondergaan, maar ik had het denk ik wel prettig gevonden als ik een beter en vollediger beeld had gehad van wat me te wachten stond. Dat is ook één van de redenen dat ik via deze blog mijn ervaringen wil delen. In dit bericht geef ik een samenvatting van hoe het er nu voor staat.

 


Verandering gezicht
Met het resultaat ben ik enorm tevreden. Ik kan het nog steeds niet geloven als ik mijn kaaklijn en nieuwe profiel in de spiegel bekijk. De zwelling is inmiddels compleet verdwenen. Zie Foto's voor meer voor en na foto's. Overigens vind ik onderstaande voor foto's echt beschamend. Je moet namelijk bij de medische fotografie altijd je kiezen op elkaar doen en dan je mond ontspannen, waardoor dus je mond open hangt en je er nog suffer uitziet ;)

Eten

Ik kan inmiddels vrijwel alles eten (ja, ook biefstuk en pizza!). Al moet ik wel zeggen dat ik nog alles met vork of lepel eet. Gaat het makkelijk? Absoluut niet. Ik ben nog totaal niet gewend aan de nieuwe stand van mijn mond en tanden. Het komt dan ook wel eens voor dat ik bijvoorbeeld mijn vork of lepel tegen mijn tanden in plaats van in mijn mond stop. Dan heb ik weer zo'n 'oh ja' momentje. Een beetje net zoals als ik in de spiegel kijk en nog steeds verwacht mijn oude gezicht te zien.
Ik kan nog geen hap nemen en met mijn voortanden bijten. Zo eet ik een broodje hamburger met mes en vork en snij ik een boterham in stukjes. Toch is de guilty-pleasure ervaring minder als je je pizza of hamburgerbroodje niet uit het vuistje kunt eten. Daarnaast moet ik opnieuw leren 'netjes' te eten. Omdat kauwbewegingen nog lastig zijn, kauw ik grote stukken voedsel soms een beetje met mijn mond open. Oepsie.

Fysieke en mentale gesteldheid

Mijn energielevel is helaas nog niet zoals het geweest is. Met moeite wandel ik elke dag 30-40 min. Ik ben nog steeds erg vermoeid en dat heeft uiteraard ook effect op andere dingen. Maar ik kan niet zeggen dat dit puur door de operatie komt. Ja, ik heb nog steeds zenuwpijn en soms word ik daar nog wakker van, maar dit kan de slapeloze nachten die ik tot 2 weken geleden heb ervaren niet volledig verklaren. Waarschijnlijk had dit ook te maken met mijn mentale gesteldheid. Ik zat een beetje in een vicieuze cirkel: door de slapeloze nachten was ik vermoeid en kon ik me nergens op concentreren, wat weer invloed had op mijn stemming en het gevoel van onzekerheid en spanning vergrootte. Dit zijn juist weer oorzaken van slapeloosheid. Ik heb vaak het gevoel dat ik tekort schiet en voel me geregeld schuldig ten opzichte van mijn werk en vriend(en). Dat probeer ik nu los te laten. Gelukkig heb ik sinds 2 weken ook nieuwe medicatie die zowel helpt tegen de zenuwpijn, het piekeren als de slaapproblemen. Nadeel is echter dat je ook hier weer suf en slaperig van word, juist die symptomen waarvoor ik het medicijn neem. Ik ben er ook van bijgekomen, maar laat dat nou net voor mij goed zijn. Ik ben in ieder geval hard aan het werk om mijn vertrouwen in mezelf en de toekomst stapje voor stapje op te bouwen.

Gevoel kin, onderlip en tanden

Na de kaakoperatie had ik een gevoelloze kin en was het gevoel in min onderlip verdwenen. Nu voel ik bijna alles in mijn kin weer, maar dan op een overgevoelige, tintelende manier. Af en toe heb ik nog flinke zenuwsteken, maar ze komen wel minder frequent. In mijn onderlip is het gevoel nog niet helemaal terug. Het voelt een beetje als een slapend lichaamsdeel dat niet van jou is. Vooral met zoenen is dat raar. Als je erop gaat letten is het best een irritant gevoel, maar over het algemeen raak je eraan gewend. Ik heb gelezen dat dit verdovend gevoel niet altijd weggaat, maar ik hoop natuurlijk op het beste. Mijn tanden en tandvlees zijn op een aantal plekken extreem gevoelig. Ik gebruik Sensodine Repair & Protect om dit tegen te gaan en ik moet zeggen dat het al wat minder geworden is. Aan te raden spul dus!

Beugeltraject

In juli, ongeveer drie maanden na de kaakoperatie, kreeg ik mijn laatste aanpassing aan de beugel en moest ik overdag en 's nachts redelijk strakke elastieken dragen. Deze week kreeg ik te horen dat eind september mijn beugel eruit mag. In de tussentijd hoef ik alleen nog 's nachts de elastieken te dragen. Een beugelvrij leven is dus dichterbij dan ik had durven dromen. Can't wait! Ik heb dan uiteindelijk 1 jaar en 8 maanden de beugel gehad, waarvan het laatste half jaar na de kaakoperatie heeft plaatsgevonden. Dit is minder dan de 2-2,5 jaar die initieel verwacht werd. Mij hoor je niet klagen :)

Logopedie

Ik merk dat ik soms moeite heb met articuleren en dat mensen me vaak niet verstaan. Vóór de kaakoperatie ben ik geïnformeerd dat het soms nodig is te verwijzen naar een logopedist. Ik heb zo'n gevoel dat dit wel eens nodig kan gaan zijn bij mij, ook om het nachtelijke knarsentanden en lipbijten af te leren. Misschien kan dat me helpen te wennen aan de nieuwe stand van mijn kaken en mijn 'orofaciale spieren' (tong-, kin- en kauwspieren) te trainen. Zeker iets om volgende week met mijn kaakchirurg te bespreken op de controle afspraak.

Week 9 na de kaakoperatie: ups & downs

In mijn vorige blogpost vertelde ik al over mijn zenuwpijn. De Tramadol die de kaakchirurg me heeft voorgeschreven heeft gelukkig het gewenste effect in die zin dat het de ergste stekende pijn onderdrukt. Mijn nachtrust is daardoor een stuk beter, alhoewel ik wel onrustig ben ’s nachts. Ik wil niet zeggen dat ik al heel alert ben overdag, bij lange na niet, maar ik functioneer in ieder geval een stuk beter dan zonder de pijnstilling. 

Week 7 na de kaakoperatie: zenuwpijn


Sinds een dikke week heb ik zenuwpijn in mijn kin. Ik had er geen rekening mee gehouden dat ik na bijna 2 maanden nog zo’n pijn zou gaan krijgen. De zenuwen in mijn kin zijn door het naar voren zetten van mijn kaken als het ware “opgerekt” en daardoor beschadigd. Naast tintelingen en extreme gevoeligheid bij aanraking en praten, heb ik last van spontane, stekende pijnschokken. De aanraking van mijn tandenborstel op mijn tanden of de meest lichte aanraking van mijn kin roepen een vervelend, zeurend gevoel op, maar de spontane pijnsteken zijn nog het heftigst. Ibrufen werkt hier helaas niet tegen. Door de pijn heb ik een slechte nachtrust, waardoor ik overdag moeite heb met functioneren. Ik ben totaal niet alert en ben zelfs al over mijn eigen voeten gevallen op de badkamer. Ik ben dan ook blij dat ik vandaag bij de kaakchirurg terecht kon en ik dit hopelijk kan gaan doorbreken. 

Week 6 na de kaakoperatie: officieel hersteld, inofficieel not so much

Het is alweer dik 6 weken geleden dat ik geopereerd werd. Iets waar ik zo lang naartoe heb geleefd en zelfs naar heb uitgekeken. Wat ben ik inmiddels al veranderd en wat is de zwelling snel verdwenen (zie foto's hieronder). Ik kijk terug op een heftige periode met veel ups en downs. Ik moet toegeven dat ik de enorme fysieke en mentale impact een beetje onderschat heb. Het vergt echt doorzettingsvermogen. Maar wat ben ik blij met het resultaat en wat kijk ik uit naar die magische twee maanden grens, die nu steeds dichterbij komt!

Week 5 na de kaakoperatie: hunkeren naar alles wat niet mag



Dinsdag ben ik bij de orthodontist geweest. Toen hij zei dat ik strakkere elastieken kreeg om mijn onderkaak naar rechts te schuiven hield ik mijn hart al vast. “Kan ik dan nog wel met een lepeltje eten?” Gelukkig stelde hij me gerust dat ik de elastieken eruit mag halen om te eten. 

Even wat statistieken tussendoor



Ik ben nou eenmaal een marketeer en een data-nerd, dus ik vind de statistieken van mijn blog maar wat interessant. Waar mijn eerste blogbericht zo’n 200 keer werd bekeken, worden inmiddels mijn berichten zo’n 800 keer bekeken. In totaal zit ik op zo'n 4500 pageviews per maand. Ik word inmiddels, naast via Facebook, ook op Google gevonden en zelfs mijn orthodontist heeft al naar mijn blog verwezen. Super leuk! Ik weet dat de meeste mensen die via Facebook op mijn blog terecht komen vooral bekenden zijn, maar ik ben eigenlijk ook wel erg benieuwd hoeveel mensen deze blog lezen die ook een kaakoperatie moeten ondergaan en of ze er wat aan hebben. Schroom je dus vooral niet om een berichtje achter te laten!

Week 3 na de kaakoperatie: meet my new face!

Yes, ik zit alweer op week 3! Zowel mijn orthodontist als de kaakchirurg zijn supertevreden met het resultaat. En ja, dan wil ik alweer snel zo veel, ondanks dat ik er eigenlijk nog helemaal geen energie voor heb. Het liefst sla ik geen enkel bezoek verzoekje af, help ik mee in de tuin en in huis en doe ik gezellig met alles mee, maar het kost me eigenlijk al genoeg energie om überhaupt te doen wat nu belangrijk is: eten, drinken, bewegen en mijn concentratie trainen. Hoe lastig het ook is, de rest moet ik maar even achterwege laten of aan anderen overlaten.